Według NLP Neuro-Linguistic Programming (programowanie neurolingwistyczne) „zmiana sposobu myślenia prowadzi do zmiany zachowań oraz osiągania innych celów.” [1]
Do napisania tego artykułu zainspirował mnie jeden z postów na FB, w którym zapytano czy my chorzy na cukrzycę widzimy korzyści z chorowania. Gdy opowiedziałam o swoich korzyściach nawiązałam kontakt z jedną z osób, która napisała mi w prywatnej wiadomości „Brzmisz jakby żyło ci się całkiem nieźle z cukrzycą.” Bardzo mnie to zdziwiło, bo przecież żyję dokładnie tak samo jak ponad 60 tyś. chorych stosujących na co dzień insulinoterapię. Dlaczego tak brzmię? Skąd biorą się pacjenci z „wyrównaną” cukrzycą. Zaczęłam się zastanawiać.
Gdy zapytałam siebie odpowiedź brzmiała „ponieważ szukam w chorowaniu na cukrzycę pozytywnych aspektów i najlepszych rozwiązań.” Pozytywne myślenie nawet w trudnych okolicznościach dodaje mi sił, energii i zaczynam działać.
Pamiętacie z dzieciństwa zabawę w skojarzenia? Osoba, która zaczyna wybiera wyraz, następna osoba mówi kolejne słowo, które pojawiło się w myślach w związku ze skojarzeniem z poprzednim słowem. Do dziś bardzo lubię bawić się w nią z synem. Daje dużo radości nam wszystkim. Osobiście pozwala mi na jeszcze lepsze poznanie osób, z którymi gram. Skojarzenia powstają pod wpływem doświadczeń życiowych, pozytywnego lub negatywnego nastawienia i emocji. Jeśli z przeszłości wyniesiemy negatywne obrazy i wnioski z sytuacji, a następnie na nich będziemy się koncentrować zwiększamy ryzyko utraty sił witalnych i pojawienia się przekonań ograniczających w przyszłości.
Obecnie żyję w zgodzie z cukrzycą i jest ona „wyrównana” i „stabilna” ale nie zawsze tak było. W pewnym momencie życia zrozumiałam jak ważne jest to czego na co dzień doświadczamy, co odczuwamy, z kim budujemy nasz świat i jakimi obrazami wypełniamy naszą wyobraźnię. Pozytywne doświadczenia dodawały mi sił i zwiększały moją motywację do wszelkich czynności. Im więcej pozytywnych emocji, tym więcej miałam siły, aby je realizować. Jedno ze szkoleń zmieniło moje życie i podejście. Zaczęłam świadomie zarządzać pozytywnymi myślami, szukać korzyści w różnych sytuacjach życiowych. Zaobserwowałam też zmiany w swoim podejściu do cukrzycy i do dbania o moje ciało.
Dlaczego tak ważne jest poszukiwanie pozytywnych stron w każdej negatywnej sytuacji?
Świadome poszukiwanie pozytywnych stron choroby daje szanse naszemu mózgowi na działanie i pozytywne zachowanie wobec siebie. Jak się domyślasz poszukiwanie lub skupianie się na negatywnych stronach będzie miało zatem skutek odwrotny. Zjawisko to obserwuję na co dzień w swojej praktyce zawodowej ale również w życiu prywatnym.
Świat, którego na co dzień doświadczamy ma dla każdego z nas niesamowicie subiektywny charakter. Dla każdego indywidualny i absolutnie inny. Doświadczenia, które zbieramy przez lata mają wpływ na nasze przekonania, decyzje, nadawanie znaczeń, rozumienie świata, funkcjonowanie w nim czy komunikację pomiędzy ludźmi. Doświadczenia (pozytywne i negatywne) pozwalają nam wpływać na własne życie. Zarządzają nimi budujemy strategię na sukces lub na porażkę.
Chorując na cukrzycę typu 1 od 34 lat zauważyłam, że my chorzy dzielimy się na 3 grupy:
- osoby poszukujące pozytywnych stron – mówią „Doświadczyłam wiele korzyści dzięki chorobie”,
- osoby postrzegające chorobę w negatywnym świetle – mówią „Nic dobrego w chorowaniu nie widzę.”
- Oraz osoby z obojętnym stosunkiem – którzy powtarzają „Choruję to choruję i żyję dalej. Nie zastanawiam się.”
Osobiście należę do grupy pierwszej i chciałabym zachęcić Ciebie do podobnego podejścia. Wierzę, że właśnie ono miało ogromny wpływ na moje życie w zgodzie z cukrzycą.
Wiele razy zastanawiałam się dlaczego tak różnie reagujemy i czy możemy zmieniać swoją postawę i zachowanie szczególnie wobec siebie i choroby. Odpowiedź znalazłam w NLP.
Bardzo często obserwuję, że ludzie zachowują się w określony sposób ponieważ kierują nimi ich przekonania i myśli oraz wcześniejsze doświadczenia. Prowadzi to do pewnych zmian, a w rezultacie do sukcesów lub porażek.
Według NLP istnieje możliwość manipulowania przykrym doświadczeniem prowadząc tym samym do zmiany nastroju i stanu psychicznego. Wykorzystuje się do tego zmysły: wzroku, dotyku, słuchu. Do tego celu wykorzystuje się również wyobraźnię. Jeśli cukrzyca jest dla nas przykrą sytuacją i w konsekwencji pielęgnujemy negatywne myśli, bardzo trudno jest działać na rzecz własnego zdrowia. Często doświadczamy porażek. W sytuacji odwrotnej, gdy poszukujemy pozytywnych stron zwiększamy szansę, że będziemy mieć siłę do działania, a w konsekwencji dbania o własne zdrowie. Zwiększamy szansę, że sukcesy będą pojawiać się systematycznie.
Świadomość i podświadomość powinna działać razem
Doskonale wiemy, że oba systemy współdziałają ze sobą każdego dnia. To co świadomy umysł myśli lub regularnie często powtarza wędruje do podświadomości, a to co zgromadzimy w podświadomości wpływa na naszą świadomość.
Do harmonijnej relacji pomiędzy świadomością a podświadomością potrzeba szacunku do odmienności obu systemów. Jak również ostrożności w tym czym karmimy podświadomość z poziomu świadomego. Karmienie się negatywnymi myślami, narzekaniem, krytyką, ciągłym pouczaniem, reprymendami wychodzi z podświadomości jako ograniczenie typu: strach, opór, negatywne przekonania poczucie braku, brak wiary w siebie, zmartwienia, złe nawyki, przykre emocje. Wszystko pojawia się w podświadomości w wyniku działania świadomości i przyjęcia wszystkich tych negatywnych myśli, obrazów i doświadczeń. Tak zbudowana podświadomość przeszkadza świadomości w osiąganiu sukcesów. Stąd zamiast dbać o cukrzycę, o siebie doświadczamy porażek na tle opieki diabetologicznej i samokontroli.
ZADBAJ o kontrolę nad Twoją podświadomością zarządzając świadomym umysłem
Podświadomość ma potężny wpływ na Twoje życie. Nasze doświadczenia np. podczas edukacji diabetologicznej i wykonywaniu regularnie pewnych czynności trafiają do naszej podświadomości. Stają się one rutyną lub nawykiem. Zatem po pewnym czasie coś co było dla nas trudne staje się proste i będzie wykonywane automatycznie. „Wszystko jest trudne zanim stanie się proste”. Pamiętasz naukę jazdy samochodem? Pierwsze lekcje? Co działo się z Twoim ciałem, umysłem?
Wszystko co powstrzymuje Cię do osiągania Twoich celów terapeutycznych powstało w podobny sposób tzn. poprzez wystarczająco częste i powtarzalne karmienie się negatywnymi myślami np. cukrzyca to straszna choroba i nic pozytywnego w niej nie ma.
Warto zauważyć, że świadomy umysł ma tendencję do generalizowania i strofowania. Jeśli w życiu z cukrzycą popełnisz błąd Twój świadomy umysł nakarmi Twoją podświadomość, że jesteś beznadziejny, nic nie umiesz, do niczego się nie nadajesz. Stwierdzi, że jeden błąd np. wysoka glikemia po posiłku świadczy o tym, że jesteś chodzącą beznadzieją. To nakarmi Twoją podświadomość kolejnymi niewspierającymi myślami, które z czasem mogą zamienić się w przekonania. W zgodzie, z którymi będziesz postępować. W tym miejscu należy podkreślić, że jest to niebezpieczne. Możesz przestać się leczyć i dbać o siebie.
Jak dokonać zmian w podświadomości?
Żeby dokonać zmian w Twoim zachowaniu i osiągać cele terapeutyczne istotne jest zrozumienie funkcjonowania świadomości i podświadomości. Opowiadam o tym podczas edukacji diabetologicznej i pracujemy nad pozytywnym myśleniem podczas sesji coachingu.
Podświadomość uczy się kiedy się nie krytykujesz, nie oceniasz, jesteś w stanie relaksu. Po prostu obserwuj siebie i ćwicz, kontynuuj pozytywne myślenie. Wytykając sobie błędy utrudniamy proces zapisywania pozytywnego myślenia i krępujemy własne naturalne możliwości. Ćwicz swoje pozytywne myślenie o chorobie i ufaj swojej podświadomości. Zaskoczy Cię podobnie jak mnie, jakie efekty ten proces przynosi. Chodzi o przełamanie pewnego wyuczonego wcześniej schematu. Potrzebujesz świadomości do obserwacji tego co Ci nie sprzyja. A następnie regularnie weryfikować czy coś Cię wspiera czy ogranicza. Wzmacniać to co Cię wspiera. Tym jest pozytywne myślenie w cukrzycy.
WYTRWAŁOŚĆ. Zmiana w podświadomości wymaga czasu.
Czy osoby, które odnalazły korzyści w chorobie nie wydają się szczęśliwsze? Jak myślisz dlaczego te osoby myślą w taki sposób? Co zadecydowało o takim podejściu? Czym różni się ich postrzeganie świata od innych? Jeśli negatywnie postrzegasz chorobę czym różni się Twoje postrzeganie od ich? Jak myślisz jakie doświadczenia z przeszłości mogą o tym decydować?
Co sądzisz? Czy nie warto przyjąć ich sposobu interpretacji rzeczywistości? Czy sądzisz, że dzięki temu możesz poprawić własne życie i zachowanie? Pozytywne myślenie wpływa na motywację, witalność, poczucie wewnętrznej radości, opanowanie, wiarę oraz pewność siebie.
WNIOSKI
Zalecam ostrożność co do tego co do siebie mówisz i jak się traktujesz już od samego początku choroby, ponieważ wróci to do Ciebie. Podświadomość uczy się przez powtarzanie np. czynności lub pozytywnego myślenia. W cukrzycy opłaca się karmić świadomość i podświadomość pozytywnymi myślami o chorobie, ponieważ nasza podświadomość po pewnym czasie dostarczy Ci siły do samoopieki, samodyscypliny i samomotywacji. Tak to działa.
Jeśli chcesz coś zmienić i ci nie wychodzi to nie oznacza, że jesteś do niczego lub jesteś gorsza/gorszy od innych pacjentów lub nie nadajesz się do samoopieki. Po prostu masz w sobie utrwalone wzorce, które wypływają z podświadomości i są akceptowane przez świadomość. To co potrzebujesz zrobić to wzmocnić strategię na sukces, myśleć pozytywnie, planować i zrobić pierwszy krok w kierunku.
Zacznij od poniższej propozycji prostego ćwiczenia, powtarzaj aż do osiągnięcia pierwszych sukcesów. Jeśli chcesz popracować nad zmianą zapraszam na sesje coachingu zdrowia.
Ćwiczenie
W swoim życiu z cukrzycą staram się odnajdywać korzyści i robię to od wielu lat. Poniżej wypisałam kilka, którymi chcę się z Tobą podzielić.
- Jako dziecko zdobyłam wiedzę z zakresu fizjologii człowieka, dzięki czemu dostawałam w szkole 5tki, a szkołę pielęgniarską ukończyłam z wyróżnieniem. W szkole jako jedyna wiedziałam jak jest cukrzyca po łacinie i dostałam „6” 😊 Pamiętam to wydarzenie do dziś. Byłam bardzo dumna.
- Miałam zdecydowanie większą wiedzę, niż moi rówieśnicy z zakresu dbania o zdrowie, zdrowego odżywiania i aktywności fizycznej.
- Dzięki cukrzycy stałam się ekspertem od zdrowego stylu życia i wiele osób pytało mnie o radę.
- Dzięki cukrzycy, gdy o niej opowiadam w życiu zawodowym jestem bardzo wiarygodna. Wiem o czym mówię nie tylko w teorii ale również z praktyki.
- Dzięki cukrzycy jestem ciągle aktywna fizycznie co wpływa na mój młodszy wygląd vs PESEL. 😊
- Od dziecka regularnie odwiedzam lekarzy: diabetolog, lekarz rodzinny, średnio co ok. 3 – 4 miesiące. Podczas wizyt mam możliwość zgłaszania wszystkich dolegliwości i konsultować wszelkie wątpliwości.
- Doświadczyłam sytuacji np. podczas pobytów w szpitalu, które miały wpływ na mój charakter, empatię, wrażliwość na ludzką krzywdę, życzliwość i współczucie wobec ludzi. Cukrzyca nauczyła mnie cierpliwości i pokory. Z tych wartości jestem dziś bardzo dumna.
- Poznałam jak funkcjonuje oddział pediatryczny i sanatorium diabetologiczne w Rabce. Gdy zostałam pielęgniarką wiedziałam już dużo więcej, niż moje koleżanki.
- Żyjąc na co dzień z cukrzycą nauczyłam się dyscypliny, organizacji i zarządzania.
- Dzięki cukrzycy poznałam wspaniałych i mądrych ludzi: lekarzy, pielęgniarki, dietetyków, psychologów, trenerów, ludzi zaangażowanych i pracujących na rzecz poprawy jakości życia osób z cukrzycą w Stowarzyszeniach i Fundacjach.
- Dzięki cukrzycy miałam wspaniałą karierę zawodową i mogłam łączyć swoje zamiłowania i pasje z pracą zawodową przez ponad 23 lata.
- Dzięki cukrzycy również moja rodzina żyje zdrowo: bez cukru, bez słodyczy.
- Dzięki cukrzycy dużo podróżowałam. Zwiedziłam wiele ciekawych miejsc w Polsce i za granicą.
- Mam bibliotekę z dużą ilością książek o tematyce diabetologicznej.
Teraz kolej na Ciebie. Pomyśl o sytuacjach w powiązaniu z cukrzycą, kiedy pojawiły się w Tobie dobre emocje. Jakie masz korzyści? Pomyśl pozytywnie: „szklanka wody jest do połowy pełna”. Następnie wypisz wszystkie korzyści, które doświadczasz w życiu z cukrzycą. Listę wypełniaj regularnie.
- ………………………………………………………………………
- ……………………………………………………………………..
- ……………………………………………………………………..
- ……………………………………………………………………..
- …………………………………………………………………….
- …………………………………………………………………….
- …………………………………………………………………….
- …………………………………………………………………….
- ……………………………………………………………………..
- ……………………………………………………………………..
Gratulacje jeśli udało Ci się znaleźć na początek chociaż kilka!
Jeśli potrzebujesz wsparcia zapraszam na sesje w ramach Coachingu Zdrowia w diabetologii (Health Coaching in Diabetology), w trakcie których pomogę odnaleźć pozytywne strony choroby i zainspiruję do poszukiwania kolejnych.
[1] NLP w 21 dni, H. Alder, B. Heather, Dom wydawniczy REBIS, wyd. II, 2013