Ciało człowieka potrzebuje energii, żeby żyć. Czerpie ją z pożywienia. W procesie trawienia pozyskiwana jest glukoza. Dzięki insulinie glukoza dostarczana jest do pojedynczych komórek różnych narządów. A co jeśli system przestaje działać prawidłowo?
W produktach spożywczych dostarczamy najważniejsze składniki pokarmowe:
- węglowodany,
- białka,
- tłuszcze,
- witaminy,
- składniki mineralne,
- i woda.
Największy wpływ na stężenie glukozy we krwi po spożytym posiłku mają węglowodany, inaczej zwane cukrami. Dzielą się one na: proste i złożone. Informacje o węglowodanach dla osoby z cukrzyca są bardzo ważne. Od wiedzy na ich temat oraz umiejętności ich dawkowania zależy powodzenie w leczeniu cukrzycy. Spożywane produkty zawierają nie tylko cukry proste i złożone, ale również różną ich ilość (zawartość w 100 g produktu) i szybkość wchłaniania. Cukry proste trawione są i wchłaniają się bardzo szybko, natomiast cukry złożone znacznie wolniej. Glukoza powstała na skutek trawienia krąży we krwi, aby następnie w towarzystwie insuliny przedostać się do komórki. Jeśli brakuje insuliny glukoza wciąż krąży we krwi i w konsekwencji powoduje wzrost stężenia glukozy we krwi. Stężenie utrzymuje się na wysokim poziomie do momentu pojawienia się we krwi insuliny. Jeśli pojawi się jej wystarczająca ilość wartość glikemii we krwi wraca do wartości prawidłowej. Jeśli jest jej niewystarczająca ilość we krwi wciąż krąży duża ilość glukozy. Jeśli wartość glikemii we krwi nie wraca do prawidłowych wartości lekarz decyduje o wprowadzeniu do leczenia leków farmakologicznych.
Gdy odżywianie staje się “lekarstem” osoba z cukrzycą uczy się jak zdrowo się odżywiać, aby pomóc utrzymać prawidłowe stężenie glikemii we krwi. Istnieje kilka podstawowych zasad:
- Spożywanie produktów zawierających małą ilość węglowodanów i niski indeks glikemiczny (szybkość wchłaniania).
2. Rezygnacja lub istotne zmniejszenie spożywania produktów zawierających cukry proste np. słodycze.
3. Spożywanie odpowiedniej ilości pożywienia, według zapotrzebowania kalorycznego. Osoby aktywne fizycznie potrzebują więcej energii z posiłków, a osoby mało aktywne potrzebują znacząco mniej.
4. W sytuacji kiedy niezbędna jest redukcja masy ciała wymagany jest ujemy bilans energetyczny tzn. rekomenduje się redukcje ilości pożywienia ogółem, dotyczy węglowodanów, tłuszczu i białka.
5. Dodatkowo w sytuacjach kiedy występują choroby współtowarzyszące, zasady odżywiania modyfikowane są o zalecenia wynikające z dodatkowej choroby np. u osób z rozpoznaną celiakią ogranicza się spożywanie produktów zawierających gluten.
6. Nie istnieją zalecenia uniwersalne dla każdego człowieka, zatem zaleca się, aby konsultacji dotyczących zdrowego odżywiania udzielał dietetyk lub osoba do tego uprawniona.
7. Regularna aktywność fizyczna obok zdrowego odżywiania w cukrzycy jest kluczowym elementem leczenia.
Czego możesz spodziewać się po wizycie u dietetyka?
Dietetyk przeprowadzi wywiad i wypyta Cię o zwyczaje żywieniowe. Ustali należną masę ciała, obliczy również zapotrzebowanie energetyczne. W razie konieczności przekaże zalecenia dotyczące deficytu kalorycznego i ustali ilość posiłków w ciągu dnia. Dietetyk przeprowadzi edukację żywieniową z zakresu produktów o niskiej, średniej i wysokiej zawartości węglowodanów w różnych produktach. Podzieli je również w kategorii produktów o wysokim, średnim i niskim indeksie glikemicznym. Wyjaśni rolę i znaczenie białka oraz tłuszczu w pożywieniu. Edukacja żywieniowa zawiera również informacje dotyczące witamin i składników mineralnych oraz błonnika. Ważną kwestią jest również omówienie przyrządzania posiłków i zdrowych przepisów.
Jeśli osoba z cukrzycą dodatkowo leczy cukrzycę insuliną edukacja dietetyczna dotyczy dodatkowo połączenia ilości spożywanych węglowodanów z planowaną dawką insuliny. Przebieg edukacji jest uzależniony od rodzaju zarekomendowanej insuliny.
Jeśli potrzebujesz zdobyć wiedzę dotyczącą zdrowego odżywiania w cukrzycy lub skonsultować Twoje dotychczasowe zwyczaje żywieniowe zapraszam na spotkania edukacyjne. Informacje jak zapisać się na spotkanie znajdują się TUTAJ.